RED DE JONGE OLIFANT!
We worden ouder dan ooit tevoren, én we werken langer door dan ooit tevoren waardoor er op dit moment voor het eerst vijf verschillende generaties actief zijn op de arbeidsmarkt. Waarom is dit nou zo’n relevante ontwikkeling? We vroegen organisatiepsycholoog Kilian Wawoe om zijn visie hierop met ons te delen.
Als we het hebben over de vijf verschillende generaties die vandaag de dag actief zijn in de werkomgeving, is een kudde olifanten eigenlijk een heel mooie metafoor. In een kudde olifanten heb je de oudere, ervaren olifanten die de kudde bij elkaar houden en zorgen voor de jonge olifantjes. Dit is in feite in de werkomgeving ook zo: de ervaren collega’s dragen kennis over naar de minder ervaren collega’s. Maar dit is tegelijkertijd het meest dreigende gevaar: we zijn zo fundamenteel anders gaan werken (letterlijk en figuurlijk meer op afstand), dat we in de praktijk zien dat de jonge olifantjes minder aandacht krijgen. In de dierenwereld is de harde realiteit dat je het dan niet redt. In de werkomgeving, eigenlijk ook. De jonge olifantjes hebben behoefte aan opleiding, coaching, een teamgevoel. De ervaren olifanten zijn minder op kantoor te vinden en ontnemen de jonge olifantjes daarmee de kans om te leren. Uiteindelijk zorgt dat voor verloop, een disbalans in het team, en dus een minder productief team.
Kilian Wawoe: Leidinggevenden hebben een cruciale rol. Meer dan ooit hebben zij de taak om het team te verbinden en de kudde olifanten bij elkaar te houden.
Dit is in eerste instantie een HR-vraagstuk, waarin de leidinggevenden een cruciale rol hebben. Een veranderende rol ook, ten opzichte van een aantal jaar geleden. Meer dan ooit hebben zij de taak om het team te verbinden, de kudde olifanten bij elkaar te houden. Het is ook de taak van de leidinggevende om te zorgen dat het team fysiek bij elkaar komt wanneer dat nodig is en, misschien nog belangrijker, de juiste dingen te doen áls je fysiek samenkomt. Dat moet namelijk altijd zinvol zijn.
DE BASIS VAN SAMENWERKEN
Dit alles begint bij een visie: wie of wat willen we zijn als team? Waar zijn we goed in en hoe komen we daar? Hoe willen we (samen)werken als team? Afge-leid daarvan: waar werken we, hoe vaak, met wie? En daar mogen leidinggevenden ook best een beetje directief in zijn. Wanneer je naar kantoor komt hoeft niet per se democratisch te zijn. De overheid vraagt toch ook niet aan ons of we wel of geen belasting willen betalen? Dat is gewoon zo. Op kantoor verschijnen was een jaar of vijf ook veel meer een gegeven, maar is nog steeds net zo hard nodig om de kudde bij elkaar te houden. En dus is een visie en lichtelijk directief gedrag vanuit de leidinggevende vereist.
Kilian Wawoe: De jongere olifanten hebben geen schijn
van kans als de oudere olifanten niet meer komen opdagen.
Naast de leidinggevende is het ook zaak dat de ervaren olifanten hun verantwoordelijkheid gaan inzien van hun rol in de kudde. Dat is nu lang niet altijd zo. De gemiddelde Nederlandse werknemer is eind 40, en dus is er een grote groep die in beweging zal moeten komen en moet gaan aanpassen aan de jonge olifantjes ten gunste van het team.
DE FYSIEKE WERKOMGEVING ALS FACILITERENDE FACTOR
De fysieke werkomgeving is hierin een belangrijke faciliterende factor. Overigens is het kantoor aantrekkelijker maken niet de oplossing om teams meer op kantoor te laten werken. Als je partner ineens minder thuiskomt dan voorheen, ga je toch ook niet je huis leuker maken? Dan ga je het gesprek aan. De succesfactor zit dus echt in leiderschap. Wel kan de fysieke werkomgeving helpen om succesvol samen te werken áls het team op kantoor is. De verschillende generaties hebben verschillende wensen en behoeften als het gaat om de fysieke werkomgeving. Dit vraagt om een zekere mate van flexibiliteit en diversiteit in de werkomgeving. In een ideale wereld zijn er per team verschillende typen ruimten beschikbaar, die aansluiten op het werk dat ze doen én aansluiten op de behoefte, die dus per generatie kan verschillen. Er moeten mogelijkheden zijn om afgezonderd te werken en even niet bij de kudde te zitten. En afspraken maken over het gebruik van de ruimten is essentieel om er productief gebruik van te maken.
Kortom: het dreigende gevaar van verschillende generaties in de werkomgeving is er, maar we kunnen dit ombuigen in een gigantische kans, door meer te verenigen en te opereren als team. Het is nu aan de ervaren olifanten om de handschoen op te pakken en de kudde de toekomst in te leiden.
Download hier het hele rapport.